Γράφει ο Κλεάνθης Γέπης
Στην καθημερινότητά μας συναντάμε από παρέες που διασκεδάζουν παίζοντας ερασιτεχνικά το αγαπημένο τους άθλημα ή μεμονωμένα άτομα που τρέχουν στη φύση, μέχρι ακραίας μορφής πρωταθλητισμό σε διάφορα αθλήματα – δεξιότητες με διαφορετικό κατά περίπτωση στόχο. Είναι άραγε ο αθλητισμός ο «προθάλαμος» του πρωταθλητισμού; Αποτυγχάνει όποιος δεν μεταβαίνει από το στάδιο του αθλητισμού στο στάδιο του πρωταθλητισμού; Επίσης, ο πρωταθλητισμός έχει μόνο αρνητική χροιά ή υπάρχουν και θετικά;
Από την αρχαία εποχή συναντούμε αναφορές για τα οφέλη της ενασχόλησης του ανθρώπου με τον αθλητισμό και την γυμναστική. Οι πρόγονοί μας παρουσίαζαν με ιδιαίτερο ζήλο τις απόψεις τους για παράλληλη ανάπτυξη σώματος και πνεύματος, καθώς υποστήριζαν πως η μονομερής καλλιέργεια του ενός απ’ τα δύο άφηνε στον άνθρωπο κάποιου είδους «αναπηρία». Επίσης, ο Αριστοτέλης στηλιτεύει τη μονοδιάστατη σωματική άσκηση των αθλητών, υποστηρίζοντας, το ιδεώδες της «καλοκαγαθίας», την αναγκαιότητα δηλαδή της εναρμονισμένης ψυχικής και σωματικής καλλιέργειας μέσα από την γυμναστική.
Τα οφέλη από την ενασχόληση με τον αθλητισμό στη σύγχρονη εποχή, με την εξέλιξη της επιστήμης, έχουν αναλυθεί και τοποθετηθεί σε ένα ευρύ πεδίο βάσης: από την βελτίωση της φυσικής κατάστασης και την καλλιέργεια ενός δυνατού μυοσκελετικού συστήματος, μέχρι την μείωση των επιπέδων των ορμονών του στρες και την βελτίωση της ψυχικής υγείας. Εξαιτίας αυτού του φάσματος πλεονεκτημάτων ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι μικρής ή και μεγαλύτερης ηλικίας, στρέφονται στον αθλητισμό για να ωφεληθούν βιωματικά και οι ίδιοι.
Αντίστοιχα, και ο παιδικός αθλητισμός γνωρίζει μεγάλη άνθηση στις αναπτυγμένες κοινωνίες. Πλήθος παιδιών λαμβάνουν μέρος σε αθλητικές δραστηριότητες και η αγωνιστική εκτέλεση των κινήσεων έχει μεταφερθεί σε ολοένα και μικρότερες ηλικιακές ομάδες. Πρέπει όμως τα παιδιά να αντιμετωπίζονται σαν εκκολαπτόμενοι πρωταθλητές; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα «όχι», καθώς το αναπτυξιακό στάδιο στο οποίο βρίσκεται κάθε παιδί είναι διαφορετικό και αυτό θα καθορίσει σε μεγαλύτερο βαθμό την αθλητική του επίδοση στα παιδικά χρόνια.
Συνεπώς, γίνεται αντιληπτό ότι η μετάβαση από το πεδίο του αθλητισμού στο κατώφλι του πρωταθλητισμού είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο, μέθοδο και αμοιβαία συμφωνία όλων των εμπλεκόμενων μελών (αθλητής – προπονητής). Η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων που ασχολούνται με ένα σπορ ή γυμνάζονται συστηματικά, δεν θα εισαχθεί ποτέ στο στάδιο του πρωταθλητισμού. Υποχρέωση, όμως, της αθλητικής κοινότητας είναι να τους κρατήσει αθλητικά ενεργούς για το υπόλοιπο της ζωής τους, μεταλαμπαδεύοντας τους αξίες, όπως η διαρκής προσπάθεια, η επιμονή, η πειθαρχεία και ο σεβασμός.
Εν κατακλείδι, τα τελευταία χρόνια η συζήτηση γύρω απ’ τον πρωταθλητισμό έχει δημιουργήσει ένα αρνητικό κλίμα αμφισβήτησης, κυρίως λόγω ορισμένων σκανδάλων φαρμακοδιέγερσης (ντόπινγκ) σε ελίτ αθλητές. Το γεγονός, όμως, ότι κάποιοι προσπαθούν να επιτύχουν με αθέμιτα μέσα την νίκη, δεν θα πρέπει να στιγματίζει την προσπάθεια και την πορεία χιλιάδων αθλητών που καθημερινά ξοδεύουν άπειρες ώρες για την σωματική και πνευματική τους προετοιμασία, με στόχο την εκπλήρωση ενός ονείρου που, μέσω της προσπάθειας, γίνεται στόχος.